Gedeeltelijke overname uit het toerboek ‘Epernay’ 1999

Epernay (30.000 inwoner) is ‘de kroon’ op de Champagne. Het stadje ligt ten zuiden van Reims, tussen de meanders van de Marne en de hellingen waar de beroemde druiven verbouwd worden.

Epernay werd in de 5de eeuw gesticht als Sparnacum en vervulde een centrale rot als vestingstad in de streek. Omdat de stad eeuwenlang veel te lijden heeft gehad, is ze wel 25 keer herbouwd. Talloze gebouwen zijn hier de stille getuigen van, maar zij zegen ook iets over de gelukkige periodes die de stad doormaakte. Dat is dan ook de charme van Epernay. In de 18de eeuw kent de Champagne-bereiding geen geheimen meer. De stad krijgt dan een geheel ander karakter. Dankzij de wijnhandel bereikt het in de 19de eeuw een enorme economische groei. Onder de stad ligt een netwerk van onderaardse gangen van meer dan 100 km, uitgehouwen uit het krijtgesteente. Uit deze periode van hoogconjunctuur dateren de prachtige statische huizen en gebouwen.

Tijdens WOI leed de stad fel. Het werd voor 2/3 verwoest. Zo ook tijdens WOII. Vandaar dat de stad, buiten de Avenue de Champagne, weinig of geen monumenten van betekenis meer heeft.

De statige een kaarsrechte Avenue de Champagne begint bij de Place de la République met in het midden een oorlogsmonument en loopt naar het ooster toe over de D3 richting Châlons-sur-Marne. Onder de avenue, waar aan beide zijden paleisachtige, 19de-eeuwse Maisons de Champagne staan, kan de toerist de vele kelders met champagne bezoeken. Bij een temperatuur van circa 10° rusten hier miljoenen flessen met bubbels.

Aan het begin van de avenue staat rechts het champagnehuis Moët et Chandon, (zie foto volgende pagina) een gigant die behalve de 850 ha wijngaarden in Frankrijk ook in Brazilië en Californië wijngaarden exploiteert. In de voortuin van staat een beeld van Dom Pérignon, de uitvinder van de champagne. Samen met Moët-Hennessy heeft het bedrijf ook belangen in tal van andere champagne en andere ondernemingen. Op nr 13 is het Château Perrier is het Musée Municipal, een instructief wijnmuseum en een interessante archeologische vondsten. Naast Moët et Chandon zijn Mercier en De Castellane andere belangrijke champagnehuizen. Mercier bezit 18 km gangen en De Castellane heeft in een 60m hoge toren in Italiaanse barokstijl opgericht, een museum.

Dom Pérignon
Pierre Pérignon (Sainte-Menehould, 1639 - Hautvillers, 24 september 1715) bekend als Dom Pérignon was een benedictijner monnik aan wie de méthode champenoise, de bereidingswijze voor het maken van champagne vaak wordt toegeschreven. Naar hem is ook de beste champagne van het wijnhuis Moët et Chandon genoemd: champagne Dom Pérignon.

Het verhaal gaat dat hij zou hebben uitgeroepen: "Kom gauw, ik proef de sterren!" toen hij de eerste sprankelende champagne proefde. De realiteit is echter, dat hoewel de Dom onvermoeid aan de verbetering van de wijnen van de Champagnestreek heeft gewerkt, hij noch de mousserende wijn noch de champagne heeft uitgevonden.

In zijn tijd was de fermentatie van de wijn in de fles, die de mousserende wijn veroorzaakt, een enorm probleem voor de wijnbouwers. Wanneer het koudere weer arriveerde in de herfst, stopte het gistingsproces soms, voordat al de te gisten suiker in de wijn in alcohol was omgezet. Als deze wijn in dit stadium werd gebotteld, werd het letterlijk een tijdbom. Wanneer het weer in de lente warmer werd, begon de nog aanwezige gist weer te werken en werd kooldioxide geproduceerd, die op zijn minst de kurk uit de fles perste, en dikwijls de fles deed ontploffen, daarmee een kettingreactie veroorzakend in nabije flessen.
Dit betekende een gevaar voor werknemers, en ook werd als gevolg soms een heel jaar wijnproductie vernietigd.

Dom Pérignon trachtte deze onvolkomen fermentatie te voorkomen en voerde een aantal verbeteringen in, die heden ten dage nog steeds in de Champagnestreek in gebruik zijn, zoals het uitgebreid vermengen van wijn van verschillende wijnbouwers.

Tegenover het wijnhuis Moët et Chandon, ligt het Hôtel de Ville (stadhuis) in een aan-trekkelijk park. Het herenhuis werd gebouwd in 1858 en werd in 1919 aan de stad overgedragen. Hoewel het een fraai gebouw is, ziet het er van buiten vrij somber uit. Binnen is het echter schitterend en weelderig ingericht. De tuin en de entréehal zijn een bezoek waard.

Eglise Notre-Dame is de belangrijkste kerk van Épernay. De eerste stenen van deze kerk werden gelegen in 1888 op de plaats waar vroeger het Ursulinen klooster stond. Je zal de kerk al van ver opmerken dankzij de 83 meter hoge toren die boven Épernay uitsteekt. De kerk is vooral bijzonder om zijn mooie glas-in-loodramen. Verder oogt de kerk vrij sober en is ze al meerdere keren gerestaureerd vanwege bombardementen.

De poort van Saint-Martin is een overblijfsel van de oude Saint-Martin kerk en daarmee zo’n beetje het oudste historische monument van de stad. De poort is gebouwd in renaissancestijl en je kan er stenen slingers bewonderen waartussen speelliefdes, Hercules, en allerlei dieren (waaronder salamanders) op gegraveerd staan.

Fort Chabrol is een wijnbouw- oenologisch onderzoekstinstituut voor champagne. Op deze plek ontstond een wetenschappelijk onderzoek om schade door phylloxera (druifluizen) te voorkomen. Men heeft deze techniek uitgetest en meegegeven aan de wijnboeren. Dit onderzoek was een een sterke voorruitgang voor het wijnproces. Ook het gebouw zelf is een waar pareltje! Ga zeker eens een kijkje nemen.

Het Italiaanse theater Gabrielle-Dorziat in Lodewijk XV-stijl, dateert van begin 20ste eeuw en ligt in het hart van de stad. Het theater werd ingericht door zeer grote kunstenaars en werd vernoemd naar de Spaanse actrice Gabrielle Dorziat. Daarnaast werd het theater opgenomen op de historische monumentenlijst en worden er al meer dan 100 jaar talloze toneelstukken, concerten en uitvoeringen georganiseerd.

Epernay-glas

Epernay wordt omringd door de glooiende heuvels van de Champagne. Er werd ook een Champagne-glas genoemd naar dit dorp: Het 'Epernay'-glas. Het is een hoog, smal glas om de belletjes zo veel mogelijk te bewaren. Al sinds 1666 bestaat het ‘Epernay’-glas van Royales de Champagne. De steel daarvan is hol en bovendien is de diameter van de voet gelijk aan die van de bovenkant, zodat de glazen stapelbaar zijn.